Ze reisde door Iran met het openbaar vervoer, trok op kamelen door de oase in Egypte en trouwde ooit in Venetië. Voor de 77-jarige Sonja Janssen-Ehlen uit Brunssum is reizen een manier van leven. En hoewel het lopen slechter gaat en ze sinds een jaar haar man en tevens reisgezel moet missen, weerhoudt dat haar er niet van om in het vliegtuig te stappen en nieuwe plekken te ontdekken. “De wereld is mooi, maar je moet hem wel gaan zien!”
“Mijn man zou gewild hebben dat ik bleef reizen”
Reis je nog steeds zoveel? Het is de vraag die haar het vaakst wordt gesteld als ze mensen een tijdje niet heeft gezien. “Waarom niet” vraagt ze verbaasd. “Ik moet er niet aan denken om alleen thuis te zitten.” De 77-jarige heeft inmiddels heel wat van de wereld gezien. Van Algerije, China, Laos, Cambodja, Vietnam, Myanmar, Australië en Sri Lanka tot Indonesië, Thailand en Maleisië. Als we Sonja spreken in haar woning in Brunssum is ze terug van drie maanden India. De eerste reis die ze in haar eentje maakte na de dood van haar man. Later dit jaar hoopt ze er terug te keren. “Van elk land neem je een stukje mee naar huis, maar India voelt als thuiskomen.”
“Van elk land neem ik een stukje mee naar huis, maar India voelt als thuiskomen”
De vele souvenirs in de kamer zijn getuigen van haar grote liefde voor India. “Ik hield voorheen niet van kleur, had het liefst alles wit en kijk nu eens” lacht ze een blik op haar woonkamer werpt. Wat India tot haar droomplek maakt? “Het respect dat er is voor ouderen. De zachtheid van de mensen. En dan het weer! De afgelopen drie maanden dat ik er was, heb ik alleen maar buiten geleefd. Ik douchte me met een emmer en een maatbeker. Luxe is er niet, maar de warmte van de mensen compenseert alles.”
“Luxe is er niet, maar de warmte van de mensen compenseert alles”
Toch werd het reizen Sonja niet met de paplepel ingegoten. “Mijn ouders gingen nooit op vakantie. Op mijn zestiende ging ik voor het eerst met vriendinnen naar Zwitserland. Dat was geen succes vanwege mijn astma. Toch wakkerde het een vlammetje aan en wilde ik meer gaan zien. De volgende vakantie in Frankrijk beviel veel beter. Zuidwaarts reizen is goed voor mijn longen.” De Brunssumse wist ook haar ouders met het reisvirus te besmetten en reisde met hen naar Tunesië en Kreta.
Sonja’s eerste reis buiten Europa was naar Algerije. “Een schitterende ervaring.” Op het moment dat ze Jan, haar echtgenoot, leerde kennen was het hek van de dam. “We reisden drie keer per jaar waarvan één grote reis.” Die laatste vond altijd in december plaats. Jan en Sonja runden samen het Wooncentrum Janssen in Brunssum en in die periode was het laagseizoen. Indonesië werd de eerste bestemming. “We besloten om en om een land te kiezen. Het lijstje werd steeds langer. India bezochten we samen drie keer: het Zuiden, Midden en Noorden. We raakten bevriend met een jonger stel dat de Bed & Breakfast runde waar wij sliepen. Maar eigenlijk maakten we continu nieuwe vrienden.”
Duizenden foto’s
Sonja hoort vaak de opmerking dat ze geen benul heeft van afstanden. “Afstanden zeggen me niets” beaamt ze. “Als jij me zegt dat ik volgende week maandag met de auto in Istanboel moet zijn, dan ben ik er! Wij mensen leggen onszelf te vaak teveel beperkingen op. Daar doe ik niet aan mee en moet je kijken waar het me heeft gebracht!” Ze scrolt op haar mobiel en talloze herinneringen flitsen voorbij. Van een opera in Schotland tot een biertje drinken in de bekende pub van Hemmingway. Maar niet alleen de foto’s zijn internationaal; ook haar lijst met contacten. “Ik heb nog steeds contact met mensen over de hele wereld. Laatst in het vliegtuig naar India zat ik naast twee studenten uit Saudi-Arabië. We hebben de hele vlucht met elkaar gepraat. Nu hebben ze me uitgenodigd langs te komen. Daar ga ik dus ook nog heen.” Ze zegt het alsof het om een bezoekje aan de supermarkt gaat. “Ik denk dat mijn man gewild had dat ik blijf reizen.”
Even is het stil. Op de keukenkast prijkt de foto van haar levens- en reispartner. Witte haardos, witte baard. “Tijdens onze laatste reis samen in Thailand kreeg hij een TIA. In het ziekenhuis kwamen ze erachter dat hij ook leverkanker had. We zijn naar huis gekomen en een maand later is Jan overleden. Diezelfde reis wil ik nu nog in mijn eentje afmaken.” Maar eerst kwam India tussendoor. Het bevriend stel van de Bed & Breakfast mailde Sonja met de vraag wanneer ze weer zouden komen. “Ik vertelde dat Jan er niet meer is, waarop zij aangaven dat ik alleen moest komen. Daar heb ik gelijk ‘ja’ op gezegd. Over zulke dingen moet je niet nadenken!”
“Of ik in mijn eentje naar India wilde komen? Over zulke dingen moet je niet nadenken!”
En dus toog ze afgelopen november naar haar geliefde India, in het wit, de ‘kleur’ van de rouw. Ze nam een deel van de as van Jan mee om daar uit te strooien. “Het was een reis om alles te verwerken. Ik verloor niet alleen mijn man, maar een groot deel van mijn leven. We runden samen de woninginrichting en dat viel nu ook weg. Tegelijk had ik dat sterke gevoel: we horen in India thuis. Wanneer ik zelf sterf, wil ik dat mijn as ook hier wordt uitgestrooid.”
Maar voorlopig hoopt Sonja nog veel van de wereld te ontdekken. “Als oudere is reizen nog heel goed te doen. Ja, ik loop met een stok, maar op elk vliegveld kan ik hulp vragen. Dan nemen ze mijn bagage alvast mee en halen me per rolstoel op. Vooraf stippel ik alles zelf helemaal uit, er komt geen reisbureau aan te pas. Ik heb een papieren kaart en daarop teken ik de route. De eerste twee nachten boek ik een redelijk hotel zodat ik kan bijkomen van de reis en daarna kijk ik ter plaatse waar ik terecht kan. Ik reis altijd low budget. In India had ik mijn eigen tuktuk chauffeur.”
Haast
Het slecht ter been zijn is een gevolg van een auto-ongeluk dat Sonja in 2019 had. “Ik ben twee keer aan mijn voet geopereerd en het zit nu deels tussen mijn oren” zegt ze. “Ik ben bang om te vallen. Daar wil ik nu aan werken, maar de wachtlijsten voor een psycholoog zijn 7 weken. ‘Je hebt toch geen haast’ zeggen mensen dan. Maar ik heb juíst haast omdat ik ouder word!”
Tot die tijd is Sonja thuis Hindi aan het leren. In het najaar wil ze dan terug en ooit hoopt ze er zelfs te gaan wonen. “Mijn zus maakte al de grap: als jij ooit doodgaat, zetten we op je urn: eindelijk heeft ze rust gevonden.”
Paspoort:
Mooiste ooit gezien: de witte tempel van Chiang Rai in Thailand en het Paleis van Mysore in India.
Nooit meer naartoe: Amerika
Mooiste souvenir: wijsheid en acceptatie. Reizen heeft me geleerd om anders te denken.
Altijd mee op reis: picknick mand en het zakje met mijn reisbudha.
MENS magazine
Bekijk hier het lifestyle magazine van Meander.
