Polly en Piploona zijn contactclowns
In het dagelijks leven zijn ze activiteitenbegeleiders in wijkzorgcentrum Firenschat. Maar eens per week trekken ze een kleurrijke broek aan, iets te grote schoenen en zetten ze een rode neus op. Ilona Paffen en Patricia Brull veranderen dan in Polly en Piploona, oftewel contactclowns. Ze voeren geen act uit, maar geven aandacht. “Er is zo weinig nodig om iemand een lach te bezorgen.”
Op een leuke, laagdrempelige manier contact maken, zonder verwachtingen. Dat is de insteek van een contactclown. “We brengen bewoners een bezoekje en hopen ze daarmee een leuk moment te bezorgen”, aldus Patricia. “Je haalt ze even uit de sleur van alledag. Elke lach is meegenomen.”
Spelenderwijs
Ilona en Patricia volgden de afgelopen 18 weken de intensieve training tot professioneel contactclown in de zorg. Patricia: “Je gaat op zoek naar het clowneske personage in jezelf en leert vervolgens echt om vanuit je clown-zijn te denken en handelen. Tien minuten voordat ik een ruimte in ga als clown, moet ik me ook echt focussen. Als Polly reageer ik anders dan als Patricia. Je neemt echt dat personage aan, anders komt het niet geloofwaardig over.” Die mimiek zie je al bij binnenkomst. Ze komen spelenderwijs binnen, in een vertraagd tempo en uitermate nieuwsgierig. “Soms ga je alleen even zitten en zie je mensen verwonderd naar je kijken. We doen alles vanuit een soort vertraging en dat werkt heel goed bij de bewoners. Alles gaat in de regel al zo snel.”
Soms is dat al voldoende, er ‘zijn’. Op andere momenten ondernemen de clowns een activiteit, zoals samen met een bewoner de krant lezen. In de opleiding hebben de activiteitenbegeleiders echt uit hun comfortzone leren kruipen. “Dat is een drempel waar je even overheen moet”, weet Ilona inmiddels uit ervaring. Ilona werkt vanuit WSP Parkstad bij wijkzorgcentrum Firenschat als activiteitenbegeleider. WSP stelt zich tot doel om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt te laten participeren. Toen zij hoorde dat haar collega Patricia plannen had voor de clownsopleiding dacht ze gelijk: dit is ook iets voor mij. En dat bleek het ook te zijn. “Dit is de baan der banen”, straalt ze. “Je mag je volle aandacht aan de mensen geven. Het is super mooi om dit te mogen doen. Ik ga altijd met een goed gevuld hart naar huis!”
In hun stageperiodes werkten de clowns niet alleen met mensen met dementie, maar ook met kinderen met een handicap. “Die dagen gaven zoveel voldoening”, blikt Patricia terug. “Je bent daarna helemaal gesloopt, maar dat is het waard. Het is veel intensiever dan het begeleiden van een activiteit. Maar die afwisseling maakt het juist leuk.”
In hun koffers hebben de clowns allerlei attributen, van handpoppen tot sjaaltjes. Ook zijn er voor diverse gelegenheden kostuums, van een duurzaam pak met materialen uit de kringloop tot een uitbundig regenboogpak. “Hoe drukker het pak, hoe drukker ik ook ben als clown”, zegt Patricia. “We besteden veel aandacht aan hoe we uitzien en dat merken we terug in de complimenten die we krijgen. Eén bewoner reageerde een keer helemaal niet. Dat is verder ook prima, maar de dag daarna zei hij: jij was dat toch gisteren hè in dat clownspak? Dan hebben we toch indruk gemaakt.” Ilona vult aan: “Ik ging laatst naar de markt om nieuwe stof te kopen en heb een bewoner meegenomen. Hij vond de stoffen van de markt maar helemaal niks en stelde voor naar der Karnevalswierts te gaan. Daar zijn we uiteindelijk geslaagd. Een van onze vrijwilligers heeft vervolgens het pak gemaakt. Zo leuk om er iedereen bij te betrekken.”
Terwijl Ilona en Patricia van nature heel zorgzaam zijn, laten ze die karaktertrek in hun clownsrol naar de achtergrond glijden. “Een clown is niet zorgzaam van nature, dat zou nep overkomen. Maar een clown heeft eindeloos geduld. Als iemand tien keer hetzelfde zegt, dan is dat helemaal prima. Dan nemen we tien keer de rust daarin mee te gaan. En als er zich een situatie voordoet die niet passend is voor een clown, dat roept hij ‘hatsjoe’ en springt al niesend op om verder te gaan. Weet je wat het is? Je neemt een bepaald sfeertje mee, niet alleen voor de mensen waar je het voor doet, maar ook voor collega’s. Als wij binnenkomen zie je iedereen kijken en lachen. Mooier kan toch niet?”
“Ik ga altijd met een goed gevuld hart naar huis”
