“Het mooiste wat we kunnen bieden is een deur die open staat”
Eenzaamheid onder ouderen komt overal veel voor. MeanderGroep heeft in diverse wijken in Parkstad buurtschakels ingezet die nauw samenwerken met de thuiszorg, praktijkondersteuners van de huisarts, casemanagers dementie, thuishulpen en medewerkers van het steunpunt voor Mantelzorgers. Het doel van de samenwerking is om mensen met elkaar te verbinden en uit hun isolement te halen. “Wij signaleren de ondersteuningsbehoeften van bewoners door hen met elkaar in contact te brengen of te attenderen op het aanbod aan activiteiten in de buurt” vertelt buurtschakel Yda in t Groen. “We leggen verbindingen tussen de bewoners, en de verschillende welzijnsorganisaties, zorgverleners en ondernemers in de wijk. Op die manier versterk je formele en informele netwerken in de buurt en kijk je naar oplossingen voor vragen van de bewoner.”
Lees hier het verhaal van een buurtbewoner…
Dankzij buurtschakel heeft Rieka (61) weer zin in het leven
“Met mijn ervaring kan ik andere mensen helpen”
Twee jaar geleden spoelde ze alle medicatie die ze had door het toilet, uit angst dat ze zichzelf iets zou aandoen. Het leven van de 61-jarige Rieka uit Heerlen voelde als een diep dal waar ze zelf niet meer uitkwam. In wanhoop belde ze met de huisarts die haar met een buurtschakel in contact bracht. Dat werd de eerste stap naar een ander leven. Inmiddels is Rieka vrijwilliger en probeert ze andere mensen in isolement te helpen. “Voorheen had ik nooit iets om naar uit te kijken en nu moet ik mezelf toestaan eens een dagje niets te plannen” lacht ze met haar bomvolle agenda in haar hand.
Rollercoaster. De bekende hit van Danny Vera zou op haar leven geschreven kunnen zijn. Van jongs af aan kende Rieka ups en downs. Haar humor en zelfspot hielden haar in moeilijke tijden altijd op de been. Toen ze haar baan twee jaar geleden kwijt raakte en het contact met haar enig kind en diens gezin wegviel, maakte niets haar meer blij. “Ik zat in een cirkel waar ik niet uit kwam” blikt ze terug. “Ik kreeg veel last van paniekaanvallen waar ik mijn leven lang al mee worstel en ging ook steeds meer drinken. Dat ene telefoontje naar de huisarts bleek mijn redding.”
“Dat ene telefoontje naar de huisarts bleek mijn redding”
Rieka voelde direct een klik met buurtschakel Yda in ‘t Groen. “Ze is nuchter en heeft humor, net als ik. Naast dat ze een luisterend oor bood, stelde ze samen met mij een stappenplan op. We maakten een lijstje met mensen die ik lang niet meer had gezien en die ik kon bellen. Ze tipte me om een dagboek bij te houden en we bekeken mijn slechte eetpatroon. In plaats van me naar een diëtist door te verwijzen, keken we samen wat anders, béter kon. De dag beginnen met een ontbijtje bijvoorbeeld. En wellicht het allerbelangrijkste: we zochten samen naar een zinvolle dagbesteding. In alles bleef ze de regie bij mij leggen, dat vond ik zo fijn.”
In de gesprekken met Yda kreeg Rieka langzaamaan haar zelfvertrouwen terug. “Dat was helemaal weg” zegt ze. “Niks meer van over.” Ze staart naar buiten en neemt een trek van haar sigaret. “Langzaam maar zeker kwam dat weer een beetje terug. Toen vrijwilligerswerk ter sprake kwam, durfde ik die drempel ook te nemen.” Rieka meldde zich aan als vrijwilliger in een buurtcentrum voor ouderen. “Ik merkte hoe fijn het was om weer eens buitenshuis te zijn. Even in een andere omgeving.” Ze ondersteunde met het schenken van koffie en thee tijdens het kienen en kwam met eigen ideeën voor leuke activiteiten.
“Ik had weer reden om op te staan”
Rieka ontdekte dat ze het fijn vond met ouderen te werken. “Ik had niet gedacht dat het zo leuk zou zijn. Bij de creatieve middagen zorgde ik voor alle materialen en als we muziek wilden, probeerde ik die artiesten gesponsord te krijgen door de lokale middenstand. Al dit geregeld en deze contacten gaven me super veel energie. Ik had weer reden om op te staan!” Haar ogen vullen zich met tranen. “Dat zijn tranen van geluk en dankbaarheid” zegt ze. “Mijn leven heeft echt weer zin. Ik eet weer normaal. Heb vanochtend zelfs een heerlijk eitje gebakken bij het ontbijt en aan afleiding heb ik niet te klagen. Naast het vrijwilligerswerk ga ik wekelijks sporten met een vriendin. Ik moet me er nu zelfs toe verzetten om een dag vrij te houden. De drang naar alcohol blijft een dingetje waar ik voor moet knokken. Maar ik kan niet alles tegelijk aanpakken.” Het mooiste vindt Rieka dat ze dankzij de bemiddeling van Yda weer contact heeft met haar kind en daarmee zijn ook de kleinkinderen terug in haar leven. “Mijn grootster rijkdom.”
‘Voor altijd in mijn hart’ schreef Rieka op een groot kartonnen hart dat ze aan Yda gaf uit dankbaarheid voor haar begeleiding. “Af en toe hebben we nog app contact. Ze vraagt me dan hoe het gaat en we praten even bij. Ik zou iedereen dan ook willen oproepen: ben je alleen en zie je het leven soms niet zitten? Praat erover! Zoek hulp! Dat heb ik ook gedaan en dat heeft me een hoop opgeleverd…”
Op de foto: Eén van de buurtschakels in Heerlen, Yda in t Groen.
Praktijkondersteuner Wil Vorstermans over de inzet van buurtschakels:
“Het zijn de kleine dingen die het doen”
Ook in Rolduckerveld is een jaar geleden een initiatief gestart waarin buurtschakels nauw samenwerken met de thuiszorg, praktijkondersteuners van de huisarts, casemanagers dementie, thuishulpen en medewerkers van het steunpunt voor Mantelzorgers. De ontmoetingsruimte het Sjevemethoes vervult daarin een centrale rol.
Will Vorstermans is praktijkondersteuner Ouderenzorg in Medisch Centrum de Linde in Kerkrade. Ze gaat regelmatig op huisbezoek en in die rol doet ze regelmatig een beroep op een van de twee buurtschakels. “Ik probeer alle 75+ ers in de wijk Rolduckerveld in kaart te brengen. yAls ik op huisbezoek ga, krijg ik gelijk een beeld van de thuissituatie. Heeft iemand moeite met het huishouden, de boodschappen of administratie: dat zie je vaak terug in de woning. Ook als ik thuis de griepspuit ga zetten, kijk ik verder dan dat. Hoe kwetsbaar is iemand? Is er sprake van beginnende dementie? Dreigt de mantelzorg overbelast te raken? En wat ook heel vaak ter sprake komt is eenzaamheid. Op dit punt komt de buurtschakel in beeld.”
Will heeft een mooi voorbeeld daarvan. “Ik was laatst bij een mevrouw wiens man was overleden. Hij was altijd heel sociaal en zorgde voor reuring. Mevrouw zelf is meer op de achtergrond en viel behoorlijk in een gat. Omdat de stap te groot was alleen naar het buurthuis te gaan, ging een van de buurtschakels met haar mee. Daar maakte ze kennis met een 91-jarige vrouw. Ze zaten bij elkaar en toen er een derde aan tafel kwam, stelde de 91-jarige haar voor als ‘mijn vriendin’. Mevrouw voelde zich gelijk in de groep opgenomen en gaat er nu wekelijks heen. Ze vindt het nu het einde.”
Net als Will gaan ook de buurtschakels Vivian Wetzels en Yvon Alberti op huisbezoek. Terwijl Will de nadruk legt op de lichamelijke zorg, zijn de buurtschakels er voor het sociale aspect. “Het is zo mooi dat deze optie er is. Op het moment dat ik eenzaamheid ervaar, heb ik een kort lijntje naar de buurtschakel. Beide dames hebben enorm veel ervaring en dankzij hun bemiddeling zie je heel wat mensen opleven. Zo zijn er twee dames die allebei wat moeite hadden met het doen van boodschappen. Die zijn aan elkaar gekoppeld en dat is nu hun wekelijkse uitje. Ik reed laatst van mijn werk naar huis en zag ze samen lopen. Ja, dan maakt mijn hart echt een sprongetje.
Het hoeft allemaal niet groots en meeslepend, dat is juist de kracht. Ouderen hebben hun hele leven doorgaans hard gewerkt en voor iedereen klaargestaan. Nu voelen ze zich vaak te veel en durven niets te vragen. Dat je daar een deur voor open kunt zetten is het mooiste wat je kunt bieden…”
Op de Foto: Praktijkondersteuner Wil Vorstermans. De samenwerking in Rolduckerveld is een initiatief van gemeente Kerkrade, Impuls en MeanderGroep.
