Steeds meer ziekenhuis zorg kan gewoon thuis
Het ziekenhuis verlaten voordat de antibioticakuur via het infuus is afgelopen? Nog niet zo lang geleden was dat ondenkbaar. Nu kan het wel, want die infuuszorg kan gewoon thuis. En dat is slechts een van de vele voorbeelden die Lillian Temme en Cynthia Krichelberg van het Highcare Team van MeanderGroep geven. Dit team bestaat uit 25 medewerkers en levert dagelijks thuis zorg aan klanten van Meander. Daarnaast zijn ze regelmatig voor andere organisaties op pad. Dankzij hun inzet hoeven mensen voor steeds meer medische handelingen niet meer naar het ziekenhuis. De antibioticazorg thuis is een goed voorbeeld. Soms kunnen patiënten hierdoor enkele dagen eerder naar huis, maar het kan ook gaan om maanden. Bijvoorbeeld als sprake is van een hardnekkige bacterie, of een hersenabces. Nog een voordeel: dankzij het gebruik van mobiele infuuspompen kunnen mensen zich vrij bewegen. Lilian: “De pomp zit in een tasje dat je gewoon kunt meenemen. Mensen kunnen gaan en staan waar ze willen. Dat is natuurlijk veel beter dan in een ziekenhuisbed liggen. Er zijn ook pasgeboren baby’s die antibiotica nodig hebben, omdat zij zelf of de moeder koorts hadden bij de bevalling. Dan is het natuurlijk veel fijner als je met de baby toch naar huis kunt gaan.”
Veel voorbeelden
Ook chemotherapie kan in een aantal gevallen thuis worden toegediend. Dan hoeft de patiënt na afloop van de kuur niet naar het ziekenhuis te reizen. “En dat is prettig, want dan is zo’n patiënt vaak moe”, vertelt Lilian. Ander voorbeeld: afgelopen week was ze bij een jongetje van tien jaar dat thuis extra voeding krijgt via een neus-maagsonde. Die sonde kan loskomen bij het spelen. “In het begin plaatsten wij die sonde terug via de neus. Nu doet hij dat zelf, onder onze begeleiding. En krijg ik een dikke knuffel als ik binnenkom. Hij is helemaal niet bang meer.” Een alternatief vormt de Mickey Button voor kinderen: een sonde via de buik die wordt afgesloten met een knopje. Ook die is bedoeld om kinderen bij te voeden. Samen vullen Cynthia en Lillian het rijtje moeiteloos verder aan. Neem de CAPD, een buikspoeling voor mensen die geen of een slechte nierfunctie hebben: die hoeven niet meer voor nierdialyse naar het ziekenhuis. De dagelijkse buikspoelingen thuis zijn wel intensief maar het voordeel is dat mensen kunnen leren om dit zelf te doen. “Er zijn meerdere handelingen die we mensen kunnen leren, als zij dat tenminste zelf willen. Zo krijgen mensen hun zelfstandigheid terug”, zegt Lilian.
Afwisselend
Het Highcare Team wordt verder onder andere ingezet voor het in slaap brengen (sedatie) van mensen die terminaal zijn. En bij euthanasie plaatsen de verpleegkundigen een infuusnaald die de huisarts gebruikt voor het toedienen van de medicatie. Cynthia: “We doen veel verschillende dingen op een dag. Dat maakt ons werk heel afwisselend, maar mentaal soms ook moeilijk. Ik zat laatst met twee kinderen aan het bed van een 36-jarige man bij wie de palliatieve sedatie was gestart. Dat heeft impact en dan praat je daar na afloop wel met een collega over. Soms is de zorg zo complex, dat we met z’n tweeën gaan. Maar er kan dus gewoon heel veel thuis.
Interview met klant
Al twee keer belandde Diana Pilet in kritieke toestand op de IC. Uitgedroogd, zeer ernstig vermagerd en verward. Lopen ging niet meer, iets zien of horen evenmin. De belangrijkste oorzaak; een zeer zeldzame auto[1]immuunziekte die ervoor zorgt dat haar darmen amper voedingsstoffen opnemen.
'Dat dit thuis kan, is natuurlijk veel fijner'
Wie Diana Pilet nu spreekt, kan zich amper voorstellen dat ze twee keer bijna dood was. En dat ze na de laatste crisis een half jaar in het ziekenhuis en revalidatiecentrum lag om weer aan te sterken. Ze oogt monter en praat opgewekt over het lot dat haar getroffen heeft. Dat is nu eenmaal haar instelling, vertelt ze, terwijl verpleegkundige Cynthia Krichelberg haar parenterale voeding voorbereidt. Deze voeding is speciaal bedoeld voor mensen met darmen die niet voldoende voeding (en/of vocht) kunnen opnemen. De voeding wordt met een centrale lijn (speciale slang) via de bloedbanen toegediend. Op die manier krijgen mensen toch voeding, vitamines en mineralen binnen (parenteraal betekent letterlijk: ‘buiten de darm’)
Controle houden
Bij Diana Pilet is zo’n centrale lijn aangebracht onder het sleutelbeen, net onder een fraaie tattoo. “De chirurg heeft daar speciaal op gelet”, lacht ze. De eerste weken na haar thuiskomst kwam een verpleegkundige van het Highcare Team om de voeding te bereiden en de voedingszak aan de slang te koppelen. Zo’n twaalf uur later kwam ze dan weer terug om de slang af te koppelen. Maar het aan- en afkoppelen doet ze nu zelf, ’s avonds en ’s ochtends. En de tijd dat het infuus loopt, is teruggebracht naar tien uur, zodat een wat normaler ritme weer mogelijk werd. Dat dit allemaal thuis kan, vindt ze heel fijn. “Ik wilde het aan- en loskoppelen ook meteen leren, want ik ben niet graag afhankelijk. Het gaat heel goed.” Doorgaans komt iemand van het Highcare Team rond de middag de voedingszak voorbereiden. En ’s avonds bevestigt ze die zelf aan een infuuspaal bij haar bed. “Zo houd ik zelf de controle en voel ik me niet zo overgeleverd aan anderen. Al heb ik het team wel nodig natuurlijk. Ik beschouw ze als familie, er is een vertrouwensband ontstaan.”
De klant echt centraal stellen
Zorg die in het ziekenhuis geboden wordt, verplaatsen naar thuis: het gebeurde al met meerdere (be)handelingen. Meander wil deze ziekenhuisverplaatste zorg in de toekomst graag verder uitbreiden. Judith Peeters, projectmanager bij de thuiszorg van Meander: “Ons uitgangspunt is: wat is het prettigst voor de patiënt? We willen de klant echt centraal stellen. Vaak is het voor de klant prettiger om niet naar het ziekenhuis te hoeven reizen. Ziekenhuisverplaatste zorg kost doorgaans ook minder en het maakt de zorg toegankelijker. Samen met het ziekenhuis gaan we aan de slag om te kijken welke zorg in de toekomst
